اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل

مشروح بیانات امام خامنه‌ای در حرم مطهر رضوی در ابتدای سال 95

گروه استان‌ها ــ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی(ع) به تبیین شعار سال ۹۵ با عنوان «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» پرداختند.

به گزارش خبرگزاری تسنیمگروه استان‌ها، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در اجتماع پرشور زائران و مجاوران در رواق امام خمینی(ره) حرم حضرت ثامن الحجج(ع) به ایراد سخنرانی پرداختند که گزیده‌ای از بیانات ایشان به این شرح است:

* سال جدید را مجدداً به همه برادران و خواهران تبریک عرض می‌کنم. امسال تنها کمبودی که در این سفر و در این جلسه احساس می‌کنیم، فقدان برادر عزیزمان جناب آقای طبسی است. عالم مجاهد و مبارز و خدمتگزار بااخلاص این بارگاه مقدس؛ وجود ایشان وجود مغتنمی بود، جزو سابقین انقلاب محسوب می‌شدند و فقدان ایشان برای همه کسانی که ایشان را می‌شناختند به‌معنای حقیقی کلمه یک ضایعه بزرگ است. از خداوند می‌خواهیم که روح مطهر ایشان را در سایه الطاف حضرت رضا(ع) قرار دهد و از رحمت و مغفرت خود بهره‌دار کند.

* بحث امروز را از شعار امسال آغاز می‌کنم. در ادامه توضیحاتی که برای شما عزیزان و برای کسانی که این صحبت‌ها را بعداً خواهند شنید، عرض خواهم کرد. مایلم بحثی که انجام می‌گیرد یک بحث منطقی باشد. بحث‌های شعاری امروز جایگاه زیادی در ذهن مردم ما ندارد. مردم ما، جوانان ما، آحاد جامعه ما فقیه‌اند، به مسائل با چشم منطق و استدلال نگاه می‌کنند. آنچه که عرض می‌کنیم مایلیم که برای اقشار مردم عزیزمان، به‌صورت یک بحث متقن و منطقی عرضه شود.

* علت انتخاب شعار امسال را که باز هم شعار اقتصادی انتخاب کردیم، یک تحلیل و یک نگاه به مجموعه مسائل کشور است. شاید در ذهن بعضی می‌گذشت که ترجیح دارد شعار سال، امسال یک شعار فرهنگی باشد یا شعار اخلاقی، لیکن با توجه به مجموعه مسائل کشور، به‌نظر رسید که امسال هم مثل چند سال قبل، شعار سال را که باید به‌صورت گفتمانی در میان مردم و افکار عمومی کشور رواج پیدا کند، یک شعار اقتصادی قرار دهیم.

* این تحلیل را عرض می‌کنم، مایلم جوانان عزیز ما، آنچه را که می‌شنوند، پیشِ خود تجزیه و تحلیل کرده و روی آن فکر کنند؛ در این مقطع زمانی، سیاست‌های استکبار و به‌خصوص سیاست‌های آمریکا، اقتضا می‌کند که یک تفکری تزریق شود در میان ملت ما؛ اول در میان نخبگان جامعه و بعد از آن به‌تدریج به افکار عمومی منتقل شود.

* آن سیاستی که موردنظر آنها است، این است که وانمود کنند ملت ایران بر سر یک دوراهی قرار دارد و چاره‌ای ندارد جز اینکه یکی از این 2 راه را انتخاب کند. آن دوراهی که ترسیم می‌کنند، عبارت است از اینکه یا با آمریکا کنار بیاییم یا باید به‌طور دائم فشارهای آمریکا و مشکلات ناشی از آن را تحمل کنیم، یکی از این دو را ملت ایران باید انتخاب کنند. کنار آمدن با آمریکا به‌معنای کنار آمدن با هیچ دولت دیگری نیست چون دولت آمریکا دارای ثروت، دارای دستگاه‌های تبلیغاتی وسیع و دارای سلاح‌های خطرناک و دارای امکانات بسیاری است. طبیعت توافق با آمریکا همین است؛ دیگران هم که با آمریکا توافق کردند از جمله کشورهای دیگر در هر مسئله‌ای، معنایش این است که از مواضع خود به‌نفع طرف مقابل عقب‌نشینی می‌کنند بدون اینکه طرف مقابل به‌نفع آنها عقب‌نشینی قابل توجهی انجام دهد.

* در همین توافق اخیر هسته‌ای هم اگرچه این توافق را ما تأیید کردیم و برگزارکنندگان این توافق را مورد قبول اعلام کردیم و قبول داریم آن را، لیکن اینجا هم همین بود. وزیر خارجه ما در مواردی به بنده گفت که "ما اینجا را نتوانستیم و این خط قرمز را نتوانستیم حفظ کنیم"؛ معنایش همین است، یعنی طرف مقابل وقتی دولتی مثل آمریکاست که پول، امکانات، دیپلماسی فعال و عوامل گوناگونی در اطراف دنیا دارد، کنار آمدن با او به‌معنای صرف‌نظر کردن از برخی چیزهایی است که انسان بر آنها پای می‌فشارد. این یک دوراهی است که بر طبق سیاست‌های آمریکا یک دوراهی ناگریز و یک دوگانه اجتناب‌ناپذیر است، یا باید در مقابل آمریکا و خواست‌های او در موارد بسیاری کوتاه بیاییم یا باید فشارهای آمریکا و تهدیدات و ضررهای ناشی از آن را تحمل کنیم. اینها می‌خواهند این را به‌عنوان یک گفتمان در میان نخبگان جامعه ترویج کنند و به‌تدریج آن را در میان مردم و افکار عمومی سرریز کنند.

* در داخل و خارج از کشور این فکر را دارند ترویج می‌کنند و به‌شکل‌های گوناگونی با بیان‌های مختلفی در وسایل ارتباط جمعی دنیا دارند این را گسترش می‌دهند. البته در داخل هم کسانی هستند که این فکر را قبول دارند و قبول کردند و تلاش می‌کنند که به دیگران هم بقبولانند. حرف آنها این است که طرف مقابل می‌گوید ایران دارای ظرفیت‌های فراوان اقتصادی است، هدف از توافق این بود که کشور ایران بتواند از این ظرفیت‌ها استفاده کند حال این توافق کافی نیست و مسائل دیگری هم هست که در آنها هم باید ملت و دولت ایران و مسئولان ایران تصمیم بگیرند و اقدام کنند.

* مثلاً امروز در منطقه غرب آسیا، یعنی منطقه‌ای که غربی‌ها به آن می‌گویند خاورمیانه، جنجال‌ها و آشفتگی‌های بسیاری هست. این مشکل برای کل منطقه است، می‌گویند اگر می‌خواهید کشور شما از این مشکل نجات پیدا کند، باید سعی کنید مشکل فرونشینی کند و باید با آمریکا بنشینید و مدلی را طبق مدل و میل آمریکا انتخاب کنیم، یا مشکلات دیگری داریم، اختلافات زیادی داریم باید این را حل کنیم و تمام شود؛ حال در حل این اختلافات، ملت ایران شاید مجبور باشد از اصول خود و خط قرمزها صرف‌نظر کند. طرف مقابل از اصول و ارزش‌هایش تنازل پیدا نمی‌کند ولی ما باید تنازل پیدا کنیم تا در نتیجه کشور بتواند از ظرفیت‌های خود استفاده کرده و به اقتصاد برجسته‌ای برسد، حرف‌شان این است.

* در قضیه هسته‌ای توافق شد، اسمش را گذاشتیم "برجام"؛ برجام دیگری در قضایای منطقه و قانون اساسی کشور و برجام 2 و 3 وغیره باید به‌وجود بیاید تا بتوانیم راحت زندگی کنیم؛ این منطقی است که سعی می‌کنند در میان نخبگان جامعه و از سوی نخبگان جامعه به افکار عمومی جامعه منتقل کنند.

* معنای این حرف چیست؟ معنای این حرف، آن است که جمهوری اسلامی از مسائل اساسی که به‌حکم اسلام و برجستگی‌های نظام جمهوری اسلامی به آن پایبند است، صرف‌نظر کند. از فلسطین و حمایت از مقاومت در منطقه صرف‌نظر کند، از مظلومان منطقه مانند مردم یمن، بحرین وغیره پشتیبانی و حمایت سیاسی نکند و نظام ما با تعدیل خواسته‌های خود، به آنچه طرف مقابل به‌دنبال تحقق آن است، نزدیک شود. معنایش این است که همچنانی که امروز برخی از کشورهای منطقه و دولت‌های منطقه، علی‌رغم حکم اسلام و خواست ملت‌های‌شان، دولت‌ها با رژیم صهیونیستی کنار آمده‌اند و مسئله فلسطین را تحت‌الشعاع مسائل دیگر قرار داده‌اند، جمهوری اسلامی هم به همین ترتیب عمل کند. معنایش این است که همچنانی که امروز برخی از دولت‌های عربی با کمالِ وقاحت، دست دوستی به‌سمت دشمن صهیونیستی دراز می‌کنند، جمهوری اسلامی هم با دشمن صهیونیست کنار بیاید و آشتی کند.

* البته قضیه به اینجا ختم نمی‌شود. معنای آنچه که ادعا می‌شود، در آن تحلیل سیاسی دشمن، معنایش این است که جمهوری اسلامی، حتی از ابزارهای دفاعی خود هم صرف‌نظر کند. ببینید که بر روی مسئله موشک‌ها چه‌جنجالی به راه انداختند. می‌گویند که چرا جمهوری اسلامی موشک دوربرد دارد؟ چرا دقیق هدف را می‌زنند و هدف قرار می‌دهند؟ چرا آزمایش کردید و چرا تمرین نظامی می‌کنید؟ حالا آمریکایی‌ها در منطقه خلیج فارس که چند هزار کیلومتر با کشورشان فاصله دارد، هر چند وقت یک‌بار با یکی از کشورهای منطقه رزمایش به راه می‌اندازد درحالی که در اینجا هیچ مسئولیتی ندارد اما ایران در حریم امنیت خود و خانه خود، رزمایش می‌کند، جنجال اینها بلند می‌شود که چرا نیروی دریایی و هوایی شما این کار را کرده است.

* از این هم قضیه بالاتر است. تدریجاً موضوع را به این خواهند کشاند که چرا اصلاً نیروی قدس تشکیل شده؟ چرا سپاه تشکیل شده است؟ چرا باید سیاست‌های داخلی جمهوری اسلامی طبق قانون اساسی باید با اسلام تطبیق پیدا کند؟ شما وقتی در مقابل دشمن در حالی که می‌توانید ایستادگی کنید؛ عقب‌نشینی کردید، دشمن جلو می‌آید و متوقف نمی‌شود.

* این همان چیزی است که بارها عرض کرده‌ام، این تغییرِ سیرتِ جمهوری اسلامی است. ممکن است صورت باقی بماند ولی از محتوای خود به‌کلی تهی شود، دشمن این را می‌خواهد. اگر جمهوری اسلامی بنا بر این تحلیل دشمن‌خواسته، بنا بر تحلیلی که آنها به ما تزریق می‌کنند در اذهان نخبگان و افکار عمومی ملت، اگر جمهوری اسلامی و ملت ایران می‌خواهد از شرّ آمریکا راحت شود، باید از محتوای جمهوری اسلامی و اسلام و از مفاهیم اسلامی و امنیت خود دست بردارد.

* در همین توافقی هم که با آمریکایی‌ها کردیم در قضیه هسته‌ای؛ آمریکایی‌ها، به آنچه وعده دادند عمل نکردند، کاری که باید انجام می‌دادند را انجام ندادند. به‌تعبیر وزیر خارجه ما روی کاغذ کارهایی را انجام دادند ولی از راه‌های انحرافی متعدد، جلوی مقاصد جمهوری اسلامی را گرفتند.

* امروز در سرتاسر کشورهای غربی و کسانی که تحت تأثیر آنها هستند، همچنان معاملات بانکی ما و بازگرداندن ثروت‌ها دچار مشکل است. وقتی تحقیق کرده و دنبال می‌کنیم، معلوم می‌شود که از آمریکایی‌ها می‌ترسند. گفتند که ما تحریم را برمی‌داریم و روی کاغذ هم برداشتند، اما از طُرق دیگر طوری عمل می‌کنند که اثر رفع تحریم‌ها مطلقاً به‌وجود نیاید.

* کسانی که امید می‌بندند که بنشینیم با آمریکا مذاکره کنیم و به نقطه توافقی برسیم از این غفلت می‌کنند که ما باید به همه تعهدات عمل کنیم اما طرف مقابل با شیوه‌های مختلف، تقلب و خدعه سر باز می‌زند و به تعهداتش عمل نمی‌کند، این چیزی است که در مقابل چشم خود می‌بینیم؛ یعنی خسارتِ محض.

* در منطقه غرب آسیا، کشور عزیز ایران، گل منطقه است؛ اولاً از لحاظ جایگاه راهبردی و موقعیت استراتژیکی یک کشور بی‌نظیر است؛ از لحاظ منابع نفت و گاز در هم منطقه و با یک نگاه نسبت به همه دنیا امتیاز دارد. غیر از نفت و گاز، منابع دیگری هم دارد. این گل منطقه یک روزی یک جا در قبضه کامل آمریکا بود. هر کاری می‌خواستند، را انجام می‌دادند؛ غارت می‌کردند ثروت‌ها را و همه کارهایی که یک دولت مستکبر با یک کشور ضعیف انجام می‌دهد را اینها با ما انجام دادند. این‌جا را در پنجه اقتدار خود داشتند اما انقلاب اسلامی این کشور را از پنجه آنها بیرون کشاند.

* کینه انقلاب از دلِ سیاست آمریکا خارج نمی‌شود، وقتی دشمنی‌ آنها تمام می‌شود که بار دیگر همان سلطه را در کشور دوباره تجدید کنند؛ هدفشان این است. البته کارشان را بلدند و سیاستمدارند و می‌دانند که باید به‌تدریج حرکت کرد. چشم ما باید باز باشد؛ باید حواسمان جمع باشد.

* جمهوری اسلامی نه‌فقط ایران را از دست اینها خارج کرد بلکه با روحیه مقاومتی که نشان داد و دلیری‌ای که نشان داد موجب تشویق کشورهای دیگر هم شد. امروز ببینید که در کشورهای متعددی در این منطقه و حتی فراتر از منطقه، "مرگ بر آمریکا" می‌گویند. ملت ایران نشان داد که می‌تواند مقاومت کند و دیگران یاد گرفتند و سررشته از دست آمریکا خارج شده است. آمریکایی‌ها اعلام کردند که می‌خواهند "خاورمیانه بزرگ" درست کنند، مقصود این بود که در این منطقه غرب آسیا؛ در قلب کشورهای اسلامی، دولت جعلی رژیم صهیونیستی را بر همه قلوب این منطقه مسلط کنند؛ هدف این بود.

* الآن نگاه کنید همان‌هایی که شعار "خاورمیانه بزرگ" می‌دادند در قضیه عراق، سوریه، یمن و فلسطین درمانده‌اند. اینها را از چشم ایران می‌بینند؛ دشمنی آنها با جمهوری اسلامی این‌گونه است. سر یک ذره و دو ذره نیست؛ مسئله اساسی است. دارند حرکت می‌کنند بیایند به این سمت بلکه بتوانند سلطه قدیمی خود را برقرار کنند.

*مهم‌ترین سنگر رژیم‌های مستکبر اول انگلیس بعد آمریکا عبارت است از خودِ "رژیم دست‌نشانده طاغوت". رژیم طاغوت سنگر آ‌نها بود، هرکاری می‌خواستند را انجام دادند و هر فعالیت اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و جابه‌جایی و موضع‌گیری که مایل بودند را این کشور را این طرف و آن طرف می‌کشاندند، از سنگرِ رژیم طاغوت. خود این رژیم مهم‌ترین سنگر آمریکا و انگلیس در این کشور بود. انقلاب آمد و این سنگر را نابود کرد و از بین برد و ریشه‌کن کرد.

* انقلاب اسلامی، حکومت پادشاهی را در کشور ریشه‌کن کرد، به‌جای حکومت پادشاهی خصوصی، حاکمیت مردمی را به‌وجود آورد. روزی بود در این کشور می‌گفتند مملکت صاحب دارد کی بود، "شاه" صاحب مملکت بود؛ یعنی یک عنصرِ فاسد، وابسته و نالایق و تهی از غیرت ملی. جمهوری اسلامی این صاحب دروغین را گذاشت کنار و داد به دست صاحبان اصلی‌اش. این نخستین سنگر دشمن بود که انقلاب اسلامی این سنگر را در هم ریخت.

* سنگرهای دیگری هم بود. دیگر سنگر، "ترس" بود؛ "سنگر ِترس از قدرت‌ها". کاری کرده بودند که در کشور که ترس از قدرت آمریکا بر همه دل‌ها حاکم بود. در این دهه‌های آخر آمریکا، قبلش هم انگلیس، هر حادثه‌ای در کشور اتفاق می‌افتاد، می‌گفتند کار انگلیسی‌ها است. این ترس مخصوص مردم نبود، خود سردمدارانِ رژیم هم می‌ترسیدند از آمریکا. خاطراتی که عوامل رژیم نوشتند و بعد از انقلاب منتشر شده نشان می‌دهد که در مواردی خودِ محمدرضا و عوامل نزدیک به او از آمریکایی‌ها ناراضی بودند ولی از ترس مجبور به اطاعت بودند؛ انقلاب اسلامی آمد و این سنگرِ ترس را منهدم کرد.

* امروز در جمهوری اسلامی یک عنصر آگاه، مطلع و متکی به ارزش‌های دینی را پیدا نمی‌کنید که از آمریکا بترسد؛ ملت ترس را دور انداخت، نه‌فقط ترس از آمریکا را بلکه ترس از همه جبهه استکبار را ملت دور ریخت. در جنگ تحمیلی 8ساله که باز متأسفانه جوانان ما آن دوران طلایی و دوران نورانی را درک نکردند، در آن دوران آمریکا به صدام کمک می‌کرد. ناتو و شورویان آن روز و ارتجاع عرب با همه نالیاقتی‌ها و با همه ضعفی که داشت به صدام کمک می‌کرد و شرق و غرب جبهه واحدی شده بودند به‌نفع صدام و علیه جمهوری اسلامی؛ اما جمهوری اسلامی ایستاد و بر همه پیروز شد. بعد از 8 سال نتوانستند یک وجب از خاک ایران جدا کنند.

* امروز انسان‌های آگاه و متکی به ارزش‌های اسلامی از آمریکا نمی‌ترسند. شاید برخی از آمریکا بترسند اما این ترس غیرعقلایی است. اگر ترس محمدرضا از آمریکا عقلایی بود، ترس اینها غیرعقلایی است چراکه آن زمان پشتیبانی مثل مردم نداشتند اما جمهوری اسلامی پشتیبانی قوی مانند این مردم را دارد.

* یکی از سنگرهای دشمن برای تسلط بر کشور ما، عبارت بود از تزریق بی‌اعتقادی به خود، بی‌اعتمادی به خود، نداشتن اعتماد به نفس ملی. در مقابل چشم‌شان زرق و برق غربی‌ها را مشاهده می‌کردند؛ در خودشان این چیزها نبود بنابراین احساس بی‌اعتمادی به خود می‌کردند. آن روز یکی از ارکان دولت، در دوران پهلوی گفت که "ایرانی باید برود لولهنگ بسازد". می‌گفت ایرانی لیاقتش همین است، ایرانی را چه به اختراعات. یک نفر دیگر از برجستگان آن دوران می‌گفت "اگر می‌خواهد ایرانی پیش برود باید بشود غربی و اروپایی". یعنی به خودشان باور نداشتند. انقلاب آمد این ناباوری را به‌کلی تبدیل کرد به اعتمادِ ملی و باور به خود و اعتماد به نفس ملی. امروز جوان ایرانی می‌گوید "ما می‌توانیم" در بسیاری از موارد پیشرفت‌های علمی داشته باشیم. وقتی باور به خود نبود، پیشرفت هم نیست. وقتی "ما می‌توانیم" شعار ما باشد، توانایی هم می‌آید، امروز این را مشاهده می‌کنیم.

* 50 سال در این کشور در دوران طاغوت دانشگاه وجود داشت. در این دانشگاه هم اساتید خوب و متعهدی بودند هم دانشجویان بااستعدادی؛ در تمام طول این 50 سال یک حرکت علمی و یک پدیده نوی علمی وجود نداشت، چرا؟ چون باور نمی‌کردند که بتوانند؛ چون اطمینان نداشتند و این بی‌اطمینانی را در اذهان ملت تزریق کرده بودند. امروز هر روز یک نوآوری داریم در کشور، وقتی دشمنان اینها را می‌بینند، عصبانی می‌شوند. امروز کشور ما در رشته‌های متعدد و دانش‌های پیشرفته جزو 10 کشور اول دنیاست با وجود تحریم؛ در زمینه نانو و هسته‌ای نیز این پیشرفت‌ها را می‌بینیم. یکی از سنگرهای دشمن در ایران، ناباوری به خود بود.

* سنگر دیگر، از سنگرهای دشمن "جدایی دین از سیاست" بود. به همه باورانده بودند که دین باید در محیط نظام اجتماعی و سیاست دخالت نکند. حال آنهایی که با دین سر و کار نداشتند جای خود؛ حتی متدینین و برخی از علمای دین باور نمی‌کردند که اسلام بتواند در مسائل سیاسی دخالت کند. این درحالی است که اصل تولد اسلام در اول، با رویکرد سیاسی بود. پیغمبر اکرم اولین کاری که در مدینه انجام داد، تشکیل حکومت بود. جمهوری اسلامی آمد و این سنگر را هم منهدم کرد.

* دشمن؛ مقصود دولت آمریکاست، تعارف هم نداریم؛ البته می‌گویند ما دشمن نیستیم. پیام نوروزی دادند به ما و برای جوانان دلسوزی کردند. یا در کاخ سفید سفره هفت‌سین پهن کردند که اینها بچه‌گول‌زنی است. از آن طرف تحریم‌ها را حفظ می‌کنند و وزارت خزانه‌داری آمریکا با طُرق خود جوری عمل می‌کند که شرکت‌های بزرگ و بانک‌های بزرگ جرأت نکنند با جمهوری اسلامی معامله کنند که این دشمنی محض است. تحریم و تهدید می‌کنند که این هم دشمنی محض است، اما از طرف دیگر می‌گویند برای جوانان ایرانی دنبال کار هستیم. اینها را کسی باور نمی‌کند؛ اینها، ملت ما را هنوز نشناخته‌اند. ملت ایران، ملتی فهیم و آگاه است و دشمنان خود را می‌شناسد. بله ما، با مردم آمریکا مشکل نداریم، ما با هیچ آحادِ مردمی مشکل نداریم؛ ما با سیاستمداران کار داریم؛ دشمن آنها هستند.

* واقعیت‌هایی وجود دارد، از سرمایه‌های فراوان و ظرفیت‌های فراوانی که در کشور وجود دارد، هم سرمایه‌های طبیعی و هم انسانی و هم فرصت‌های بین‌المللی. به‌خاطر این سرمایه‌ها، امروز کشور ظرفیت پیشرفت فوق‌العاده‌ای در درون خود دارد. امروز جمهوری اسلامی به یک قدرت اثرگذار در سطح منطقه و در مواردی در سطح جهان تبدیل شده و این یک واقعیت است، قدر خود را بدانیم. عظمت این ملت را بدانیم.

* آمریکا به‌دلایل واضحی با ما دشمن است. مرادمان سیاستمداران آمریکا و سیاست‌های آنهاست؛ در قضیه برجام بدعهدی کردند، به تحریم‌های دیگری ما را تهدید کردند. وزیر خزانه‌داری آمریکا به‌شدت شبانه‌روز مشغول کار است که جمهوری اسلامی نتواند از نتایج برجام بهره‌مند شود، مرتباً تهدید می‌کنند. الآن هم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چندماه دیگر شروع خواهد شد و 9 ماه دیگر این دولت عوض خواهد شد. دولتی که بعداً به‌وجود خواهد آمد، هیچ تضمینی وجود ندارد که همین تعهدات اندک را هم اجرایی کند. نامزدهای انتخاباتی آمریکا الآن در بدگویی به ایران مسابقه گذاشته‌اند.

* وقتی می‌گوییم دشمن است آمریکا، عده‌ای منزعج می‌شوند؛ اینها دشمنی است دیگر. فراموش نکنید که ما گفتیم ملت و دولت باید همدل و همزبان باشند. باید کار کنند همه و به دولت کمک کنند. اگر راهنمایی هم دارند، بگویند. واقعیت دیگر این است که این دشمن به‌ظاهر مقتدر ابزارهای دشمنی‌اش نامحدود نیست. چند ابزار اساسی دارد که ابزارهای فعال اوست. یکی تبلیغات است و ایران‌هراسی، یکی نفوذ و دیگری هم تحریم.

* یکی از سه ابزارِ مؤثر دشمن، "تحریم" است. دشمن احساس کرده که کشور و ملت ما از تحریم ضربه می‌بیند، متأسفانه ما خودمان هم تقویت کردیم، در برهه‌ای تحریم را بزرگ کرده و بزرگ‌نمایی کردیم. هی گفتیم تحریم است و تحریم است؛ از آن طرف هم برداشتن تحریم‌ها را تقویت کرده و بزرگ‌نمایی کردیم که اگر برداشته شود، این اتفاق خواهد افتاد و آن اتفاق؛ این‌طور هم پیش برویم، باز هم اتفاقی نخواهد افتاد، بنابراین احساس کرده که با ابزار تحریم می‌تواند کار را پیش ببرد.

* یک دوراهی را دشمن نشان می‌دهد به ما. این دوراهی دروغ است. اما دوراهی دیگری هم وجود دارد، یا باید مشکلات تحریم را تحمل کنیم یا ایستادگی کنیم به‌وسیله اقتصاد مقاومتی. اقدام و عمل نیاز است. کارهایی که باید انجام گیرد در زمینه اقدام و عمل؛ البته دولت در زمینه اقتصادمقاومتی کارهایی کرده است. ما گفتیم ستاد فرماندهی تشکیل دهید که تشکیل شده و معاون اول رئیس‌جمهورِ محترم را در رأس گذاشتند و گزارشی داده‌اند که در پیام ابتدای سال به ملت عرض کردم. منتها این کار‌ها مقدماتی است.

* گزارش دادند که بر اثر فعالیت‌های انجام شده تراز بازرگانی مثبت شده است، یعنی صادرات غیرنفتی ما از واردات بیشتر است که خبر خوبی است. واردات ما نسبت به سال گذشته کمتر شده که منتها کفایت نمی‌کند و کار با این‌ها تمام نمی‌شود. کار اساسی باید انجام گیرد.

* مسئله نخست؛ باید فعالیت‌ها و زنجیره‌های اقتصادی مزیت‌دار کشور را مسئولان دولتی شناسایی کنند و بر آن‌ها متمرکز شوند، برخی از فعالیت‌های اقتصادی در کشور اولویت دارد، مانند مادر می‌ماند و از آن باب‌های اقتصادی و تولیدی گشوده می‌شود. دولت باید نقشه راه را مشخص کند و تکلیف همه را معلوم کنند.

* مسئله دوم؛ زنده‌کردن تولید داخلی است. ما امروز آن‌طور که به من گزارش دادند، حدود 60 درصد از امکانات تولید ما معطل و تعطیل است. برخی به کمتر از ظرفیت کار می‌کنند یا برخی کار نمی‌کنند. باید تولید را احیاء و زنده کنیم. راه دارد، این راه را خیلی از اقتصاددانان بلدند و من به مسئولان دولتی مکرراً گفتم که منتقدین را بخواهید و حرفایشان را بشنوید، گاهی پیشنهاد‌ها و حرف‌های خوبی دارند.

* مسئله سوم؛ اینکه ما بالاخره تجارت خارجی داریم؛ باید وارد کنیم لیکن توجه کنیم که این خریدهای ما قدرت داخلی و تولید داخلی را تضعیف نکند. فرض کنید ما می‌خواهیم هواپیما وارد کرده یا خریداری کنیم به ما گفته می‌شود؛ مسئولان دولتی می‌گویند که اگر چنانچه این درصد از این قیمت را در صنایع داخلی هواپیما سرمایه‌گذاری کنیم، بیش از اینکه از خارج خریداری کنیم داخل رشد خواهد یافت. اینکه نگاه نکنید این خرید و واردات چه بلایی سر تولید داخلی می‌آورد، خطاست. در خریدها کاری کنیم که تولید داخلی تضعیف نشود.

* مسئله چهارم؛ پول‌هایی در خارج از کشور داریم؛ در قضیه برجام بنا بر این شد که پول‌ها برگردد که اکثر آن برنگشته و دچار مشکل است. انسان دست آمریکایی‌ها را پشت این مشاهده می‌کند، لیکن بدجنسی برخی دستگاه‌های آمریکایی موجب شده که بر نگردد. وقتی برگشت هر چند ده میلیاردی که هست، در مصارفی به‌کار نرود که پول هدر شود. این پولی است که وارد کشور می‌شود و کشور نیاز دارد. در درجه اول تولید است؛ مواظب باشند که پولی که وارد می‌شود از بین نرود. صرف خریدهای بی‌مورد و کارهای بی‌جا و اسراف‌ها نشود. مدیریت منابع مالی که از بانک‌ها و مراکز خارجی وارد می‌شود، مسئله‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.

* مسئله پنجم؛ بخش‌هایی در اقتصاد ما وجود دارد که مهم است مانند نفت و گاز، یا بخش تولید موتور برای خودرو و هواپیما و کشتی که مورد استفاده است. این بخش‌های حساس و مهم باید دانش‌بنیان شود. اینکه می‌گوئیم اقتصاد دانش‌بنیان؛ جوانان و دانشمندان نشان دادند که می‌توانند نوآوری کنند و از سطحی که داریم بالاتر ببرند. آن مغزی که می‌تواند موشک بُردبلند را طوری تنظیم کند که با انحراف 2متر بر سر هدف بخورد کار کوچکی است؟ آن مغزی که می‌تواند این کار را بکند در موارد دیگر هم مثل موتور خودرو و قطار هم می‌تواند پیشرفت کند و سطحی را بالا ببرد. همین الان در کشور ما بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی هست که محصولات‌شان از مشابه خارجی بهتر است، بنابراین دانش‌بنیان شدن بخش‌های مهم اقتصادی داخلی یکی از کارهایی است که در اقتصاد مقاومتی شرط است.

*مسئله ششم؛ برخی بخش‌ها را در کشور سرمایه‌گذاری کردیم در گذشته مانند نیروگاه‌سازی یا در زمینه پتروشیمی؛ امروز کشور به نیروگاه نیاز دارد که وقتی ما در گذشته سرمایه‌گذاری کردیم، دیگر نباید از بیرون وارد کنیم یا از بیرون کسی را بیاوریم که برای ما بسازند، بلکه باید این بخش‌ها را احیا کرده و استفاده کنیم.

*مسئله هفتم؛ در همه معاملات خارجی که انجام می‌دهیم "انتقال فناوری" را شرط کنیم. البته برادران ما در دولت گفتند که این کار را انجام دادیم. فرض کنید یک شیِ تولیدی جدیدی را می‌خواهند، بسازند؛ تولید شده را نخرند بلکه شی‌ء را با فناوری مخصوص خود خریداری کنند.

* مسئله هشتم؛ با فساد مبارزه جدی شود؛ با ویژه‌خواری مبارزه جدی شود؛ با قاچاق مبارزه جدی شود. این‌ها به اقتصاد کشور لطمه می‌زند و ضررش به مردم می‌رسد. اگر ما در مقابل آن مجموعه‌ای که فرض بفرمایید با زدوبست‌هایی در زمینه‌ مسائل اقتصادی ویژه‌خواری می‌کنند، خودشان را از امتیازات ویژه برخوردار می‌کنند و یا دچار فساد پولی و مالی و اقتصادی می‌شوند، سهل‌انگاری کنیم، قطعاً کشور ضرر خواهد کرد. نباید سهل‌انگاری شود. باید جلوی آن فسادی را که امروز ممکن است پیش بیاید بگیرند و مانع فساد شوند. قاچاق همین جور است؛ باید با قاچاق به‌معنای واقعی کلمه مبارزه کنند.

* مسئله نهم؛ بهره‌وری انرژی را بالا ببریم. من یک‌وقتی هم اینجا در یکی از همین سخنرانی‌های اوّل سال، چند سال قبل از این، این را گفتم که ادعا می‌شود و گفته می‌شود اگر ما بتوانیم بهره‌وری انرژی را ارتقا بدهیم، بالا ببریم و صرفه‌جویی کنیم، 100 میلیارد دلار صرفه‌جویی خواهد شد. این همه کار داره انجام می‌گیرد، برخی غیر لازم و برخی مضر، است به جای آن‌ها می‌توان کار را متمرکز کنند در این بخش؛ البته شنیدم ارتقای بهره‌وری از انرژی مصوبه مجلس نیز است که باید انجام گیرد.

* مسئله دهم؛ به صنایع کوچک و متوسط نگاه ویژه کنند. گفتیم الان چند هزار کارگاه و کارخانه‌‌ی متوسط و کوچک در کشور هست، بنا بر آماری که به بنده دادند 60درصد از این‌ها دچار بیکاری و تعطیلی هستند، این خسارت است. آن چیزی که در متن جامعه اشتغال و تحرک ایجاد می‌کند، همین صنایع کوچک و متوسط است.

* خب، این 10 نقطه‌ کار که چنانچه اقدام و عمل بخواهد انجام بگیرد برای اقتصاد مقاومتی، این 10 کار می‌تواند انجام بگیرد. این می‌شود جریان انقلاب، این می‌شود حرکت انقلابی در کشور، این می‌شود اقتصاد مقاومتی‌ که کشور را نجات خواهد داد؛ اگر انجام دهیم تحریم‌ها در ما اثر نمی‌کنند. احتیاج نداریم که از اصول و خط قرمزهای خود صرف‌نظر کنیم تا آمریکا نتواند ما را تحریم کند. ما می‌توانیم با دنبال‌کردن همین سیاستِ اقتصادمقاومتی به‌معنای عملی مسئله و اقدام عملی موضوع، کشور را مصونیت‌سازی کنیم و مصونیت دهیم کشور را تا در مقابل تحریم به خود نلرزیم. اگر اقتصاد مقاومتی محقق شد، تحریم دشمن تأثیر چندانی نخواهد داشت. اگر این اقدامات را انجام دادیم آخر سال 95 مسئولان دولتی می‌توانند بگویند که این چندهزار کارخانه و کارگاه و دامداری و غیره را احیاء کردیم. می‌توانند گزارش دهند و مردم ببینند و حس کنند؛ وقتی مردم حس کردند آن وقت اعتماد و اطمینان پیدا خواهند کرد.

* مردم چه افراد سیاسی و اقتصادی و آحاد باید به مسئولان کشور کمک کنند. البته باید هر سه قوه همکاری کنند تا کار پیش برود. این کمک لازم است. جدیت مسئولان به‌خصوص قوه مجریه لازم است. اگر بتوانیم این حرکت را راه بیاندازیم، این جریانی انقلابی است، هم سرعت خواهد داشت و هم موفقیت.

* کاری که شهدای هسته‌ای پیش‌آهنگ آن بودند در زمینه‌های هسته‌ای. کاری که شهید تهرانی‌مقدم پیش‌آهنگ آن بود. کاری که شهید کاظمی در زمینه سلول‌های بنیادی پیش‌آهنگ آن بود؛ این‌ها کار‌های بسیار بزرگی است. کار‌ی که شهید آوینی و مرحوم سلحشور در زمینه فرهنگی پیش‌آهنگ آن بودند؛ این‌ها پیشروان کارهای انقلابی در کشور هستند. اینکه من بارها تکرار کردم نیروهای انقلابی و حزب‌اللهی را گرامی بدارید، به این خاطر است که هرجا کار انقلابی انجام شد، اثرش را دیدیم.

* مسائل فرهنگی بسیار مهم است و بنده به‌ آن‌ها اهمیت بسیار زیادی می‌دهم. مجموعه‌های خودجوش مردمی که کار فرهنگی می‌کنند که در سراسر کشور هزاران مجموعه خودجوش مردمی است که دارند کار می‌کنند و فکر می‌کنند و کار فرهنگی انجام می‌دهند، باید روز به روز توسعه پیدا کنند و دستگاه‌های دولتی به این‌ها کمک کنند و به‌جای اینکه آغوش خود را به‌روی کسانی که نظام و ارزش‌های اسلامی را قبول ندارند، باز کنند, به روی بچه مسلمان‌ها و نیروی‌های حزب‌اللهی، مومن و انقلابی باز کنند. کارهای فرهنگی‌ با ارزشی دارد انجام می‌گیرد. جوانان انقلابی در تمام زمینه‌ها می‌توانند کار کنند، جوانان عزیز؛ کشور مال شما است، فردا مال شما است، امروز هم مال شما است؛ بدانید که اگر شما در میدان باشید و اگر باور به خود داشته باشید، آمریکا و بزرگتر از آمریکا هم، هیچ غلطی نمی‌توانند بکنند.

۰ نظر

۰ ۰۹ ارديبهشت ۹۵ ، ۰۰:۰۱

محمد رضا عابدی

۱۰ راهکار برای «اقدام و عمل» در «اقتصاد مقاومتی»

۰ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۲۳:۵۸

محمد رضا عابدی

فایلهای pdf مقالات اقتصاد مقاومتی

فایل شماره 1 دریافت

فایل شماره 2 دریافت

فایل شماره 3 دریافت

فایل شماره 4 دریافت

فایل شماره 5 دریافت

فایل شماره 6 دریافت

فایل شماره 7 دریافت

فایل شماره 8 دریافت

۶ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۲۲:۵۱

محمد رضا عابدی

پاور پونتهای مربوط به اقتصاد مقاومتی

فایل شماره 1 دریافت

فایل شماره 2 دریافت

فایل شماره 3 دریافت

فایل شماره 4 دریافت

فایل شماره 5 دریافت

فایل شماره 6 دریافت

فایل شماره 7 دریافت

فایل شماره 8 دریافت

فایل شماره 9 دریافت

فایل شماره 10 دریافت

فایل شماره 11 دریافت

۳ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۶:۴۱

محمد رضا عابدی

مقالات

راهکارهای دستیابی به درآمدهای پایدارشهری مبتنی بر رویکرد اقتصادمقاومتی

اقتصاد مقاومتی توصیف کننده ی وضعیتی است که در آن توان مقابله با شوکهای اقتصادی وارده ( داخلی و خارجی ) وجود دارد. اگرچه واژهی اقتصاد مقاومتی عموما موضوع بحث در اقتصادکلان بوده ولی مدیریت شهری نیز به عنوان جزئی تاثیرپذیر، از این مبحث جدا نیست.

به گزارش صدای سراب؛ حمید فصیحی طی مقاله ای با عنوان “راهکارهای دستیابی به درآمدهای پایدارشهری مبتنی بر رویکرد اقتصادمقاومتی ” نوشت:

یکی از ملزومات دستیابی به توسعه پایدار شهری، دسترسی کافی به منابع مالی و همچنین مدیریت درست آن است. زیرا با توسعه شهرها، توجه و توسعه بیشتر خدمات شهری مانند فضای سبز، حمل و نقل، دفع زباله، معابر و آسفالت، بهداشت و مسکن لازم و ضروری میباشد. مدیران شهر براساس میزان درآمدهای قابل تشخیص، تصمیم به انجام طرح های عمرانی، خدمات، آموزشی، بهداشتی و غیره برای شهر میگیرند و هرچه که میزان این درآمدها بیشتر باشد، بالطبع توان انجام کارهای بیشتری نیز در سطح شهر وجود خواهد داشت. اما یک نقطه مهمی که در مورد درآمدهای اقتصادی شهر نباید مورد غفلت قرارگیرد پایداری این درآمدهاست. هرچه که درآمدهای اقتصادی شهر پایدارتر باشد، برنامهریزی و آیندهنگری برای شهر باثبات و کمهزینه تر خواهد بود. بدیهی است اتکا به منابع غیرقابل پیشبین ، حتی با میزان و حجم بالا، مقوله برنامهریزی را با مشکل مواجه خواهد کرد .(صرافی و احمدی ترشیزی : ۱۳۸۳)

شناسایی و حرکت به سمت منابع پایدار را میتوان یکی از دغدغههای اصلی مدیران شهری دانست. با توجه به طرح سیاست خودکفایی شهرداریها در قالب نظام کلان اقتصادی در سال ۱۳۶۲، ناپایداری نظام درآمدی شهرداری شدت گرفت و با کم رنگ شدن کمکهای دولت به شهرداری، ناچار به متوسل شدن به منابع درآمدی ناپایدار مانند درآمدهای ناشی از ساختوساز ( شامل عوارض بر ساختمانها و اراضی، پروانه های ساختمانی، تراکم و تفکیک زمین، حذف پارکینگ و جز آن ) شدند. از آنجا که مهمترین منبع درآمدی شهرداری را درآمدهای ناشی از ساخت وساز و جز آن تشکیل می دهد، در صورت بروز بحران در بخش ساخت وساز، شهرداری با بحرانهای مالی متوجه شده و بیتردید تکیه بر اینگونه درآمدهای ناپایدار خاستگاه بحران مالی برای شهرداری خواهد بود. ( کاظمیان :۱۳۹۰)

بررسی اندیشههای رهبری انقلاب اسلامی در حوزه سیستم صحیح اقتصادی تنها راه موجود برای پرهیز از خطر بالقوه ابهام در صحت و سقم سیاستگذاری اقتصادی است و لذا مطالعات و بررسیهای جدول اندیشههای ایشان در مقطع کنونی نه تنها از اهمیت علمی ویژه ای برخوردار است، بلکه رسالتی تاریخی است بر عهده کارشناسان و محققان کشور قرار گرفته است .اقتصاد مقاومتی توصیف کننده ی وضعیتی است که در آن توان مقابله با شوکهای اقتصادی وارده ( داخلی و خارجی ) وجود دارد. اگرچه واژهی اقتصاد مقاومتی عموما موضوع بحث در اقتصادکلان بوده ولی مدیریت شهری نیز به عنوان جزئی تاثیرپذیر، از این مبحث جدا نیست.

اقتصاد مقاومتی را میتوان چهارگونه تعریف نمود و چهارالگو از آن یا ترکیبی از همه آن ها را به عنوان پروژههایی ملی پیگیری کرد.

شکل شماره ۱ : چهار تعریف از اقتصاد مقاومتی / منبع : (http ://Khamenei.ir)

مقالهی حاضر سعی دارد با هدف شناسایی مولفههای اقتصاد مقاومتی در بعد دستیابی به درآمدهای پایدار شهری به روش توصیفی– تحلیلی و با استناد به اسناد و مکتوبات، به طرح موضوع بهبود وضعیت درآمدی شهرداریها با تاکید بر اصول اقتصاد مقاومتی بپردازد.

ضرورت طرح اقتصاد مقاومتی در کشور

اقتصاد مقاومتی، تشخیص حوزههای فشار یا در شرایط کنونی تحریم و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت می باشد. برای رسیدن به این هدف، باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه، پیش شرط و الزام چنین موضوعی است. اقتصاد مقاومتی، کاهش وابستگیها و تاکید بر مزیتهای تولید و تلاش برای خودکفایی می باشد. (قادری ، ۱۳۹۱ )

در ارتباط با ضرورت طرح اقتصاد مقاومتی و تلاش برای تحقق جهاد اقتصادی نیز باید گفت که برخی از تحولات سال های اخیر در خصوص اقتصاد کشور، ضرورت توجه به این موضوع را دو چندان نموده است. از جمله این موارد می توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

۱) تحریمهای اقتصادی : قدرتهای سرمایهداری جهانی در جهت تثبیت سلطه خود بر منابع اقتصادی و درآمدهای جهانی با ایجاد سازوکارهایی از جمله ابزار بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول و.. سعی در نهادینه نمودن الگوی نابرابری اقتصاد جهانی در جهت تامین منافع خود دارند. در این میان تحریم، یکی از روشهای این کشورها در جهت هدایت مسیر سرمایه است.

۲) کندی حرکت اقتصاد: با بررسی روند حرکتی اقتصاد کشور و مقایسه آن با روند مطلوب، مشاهده میشود که فاصله و شکافی میان این دو وجود دارد. بررسی شرایط اقتصادی ایران نشان می دهد، اقتصاد ایران دچار مشکلات ساختاری است که با عزم ملی میتوان به راحتی به این مشکلات فائق آمد. این مشکلات چنان در تار و پود اقتصاد ما گره خوردهاند که جز با حرکتی جهادگونه، امکان از میان برداشتن آن ها وجود ندارد و این مهم نیز ضرورت توجه به اصول اقتصاد مقاومتی را دوچندان می نماید.

اقتصاد مقاومتی

شهرداریها به عنوان یکی از سازمانهای مهم و فعال در ساختار اقتصادی– اجتماعی ایران میتوانند نقش بسیار مهمی در امر خطیر اقتصاد مقاومتی برعهده داشته باشند.

اولین گام در راه اجرای اقتصاد مقاومتی، شناخت جایگاه شهرداری در این امر خطیر در نظام جمهوری اسلامی ایران است. شهرداریها به صورت قانونی دارای وظایف ویژه و تعریف شدهای هستند که در حال حاضر مشغول به انجام آن می باشند اما در شرایط خاص فعلی، علاوه بر اینکه نیاز به تلاش و کوشش بیشتر در این مسیر است، احتمالا نیازمند بازنگری دوباره مسئولیتها و جایگاه خود متناسب با امر جهاد اقتصادی هستند.

گام بعدی در این فرایند، شناخت موانع موجود در شهرداریها است. شهرداریها باید به خوبی از نقاط ضعف و قوت مجموعه خود آگاه باشند و فرصتها و تهدیداتی که پیش روی این سازمان مهم در اقتصاد ایران است را شناسایی نماید برخی از عمده ترین مشکلات شهرداریهای کلان شهرهای کشور را میتوان مواردی همچون ضعف در داشتن یک نظام و ساختار پویا و پایدار، حجم بالای فعالیتهای تصدیگری و مشکل بهرهوری در شهرداریها برشمرد.

پس از شناخت موانع و نقاط ضعف و قوت، لازم است تا راهبردهای ممکن جهت حل مشکلات در شهرداریها، شناسایی گردیده واز بین آنها بهترین راهبردها انتخاب گردد. در نهایت بخش مربوط به اجرا و ارزیابی و همچنین اصلاح برنامهها قرار دارد.(امیری و همکاران ، ۱۳۹۰ )

اصول اقتصاد مقاومتی

رهبر معظم انقلاب اسلامی ( زید عزه) در تاریخ ۳۰/۱۱/۱۳۹۲ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی را پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام، ابلاغ نمودند.

سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با رویکردی جهادی، انعطاف پذیر، فرصت ساز، مولد، درون زا، پیشرو و برون گرا با هدف تامین رشد پویا و بهبود شاخص های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سند چشم انداز بیست ساله ابلاغ گردیده است. آنچه باید مورد توجه ویژه قرار گیرد اصول کلی اقتصاد مقاومتی است که به شرح ذیل می باشد ( http ://Khamenei.ir)

۱) تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط.

۲) پیشتازی اقتصاد دانش بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه.

۳) محور قراردادن رشد بهره ‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویتِ رقابت‌پذیری اقتصاد، ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استانها و به کارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع در جغرافیای مزیت‌های مناطق کشور.

۴) استفاده از ظرفیت اجرای هدفمند‌سازی یارانه‌ها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهره‌‌وری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخص‌های عدالت اجتماعی.

۵) سهم ‌بری عادلانه عوامل در زنجیره‌ تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، بویژه با افزایش سهم سرمایه انسانی از طریق ارتقاء آموزش، مهارت، خلاقیت، کارآفرینی و تجربه.

۶) افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی(بویژه در اقلام وارداتی)، و اولویت دادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تأمین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص.

۷) تأمین امنیت غذا و درمان و ایجاد ذخایر راهبردی با تأکید بر افزایش کمی و کیفی تولید(مواد اولیه و کالا)

۸) مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف و ترویج مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت و رقابت پذیری در تولید.

۹) اصلاح و تقویت همه‌جانبه‌ نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی.

۱۰) حمایت همه جانبه‌ هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت از طریق:
– تسهیل مقررات و گسترش مشوق‌های لازم.
– گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز.
– تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات.
– برنامه ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل‌دهی بازارهای جدید، و تنوع بخشی پیوند‌های اقتصادی با کشورها به ویژه با کشورهای منطقه.
– استفاده از ساز و کار مبادلات تهاتری برای تسهیل مبادلات در صورت نیاز.
– ایجاد ثبات رویه و مقررات در مورد صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در بازارهای هدف.

۱۱) توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.

۱۲) افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد کشور از طریق:
– توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بویژه همسایگان.
– استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی.
– استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای.

۱۳) مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق:
– انتخاب مشتریان راهبردی.
– ایجاد تنوع در روش‌های فروش.
– مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش.
– افزایش صادرات گاز.
– افزایش صادرات برق.
– افزایش صادرات پتروشیمی.
– افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی.

۱۴) افزایش ذخایر راهبردی نفت وگاز کشور به منظور اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیت‌های تولید نفت و گاز، بویژه در میادین مشترک.

۱۵) افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه(براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع.

۱۶) صرفه جویی در هزینه‌های عمومی کشور با تأکید بر تحول اساسی در ساختارها، منطقی سازی اندازه دولت و حذف دستگاه‌های موازی و غیرضرور و هزینه‌های زاید.

۱۷) اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی.

۱۸) افزایش سالانه‌ سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز تا قطع وابستگی بودجه به نفت.

۱۹) شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و …

۲۰) تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد ارزش افزوده، تولید ثروت، بهره‌وری، کارآفرینی، سرمایه گذاری و اشتغال مولد و اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمینه.

۲۱) تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن بویژه در محیط‌های علمی، آموزشی و رسانه‌ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی.

۲۲) دولت مکلف است برای تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با هماهنگ سازی و بسیج پویای همه امکانات کشور، اقدامات زیررا معمول دارد:

– شناسایی و بکارگیری ظرفیت‌های علمی، فنی و اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی و اقدامات مناسب.
– رصد برنامه‌های تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
– مدیریت مخاطرات اقتصادی از طریق تهیه طرح‌های واکنش هوشمند، فعال، سریع و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلال‌های داخلی و خارجی.

۲۳) شفاف و روان سازی نظام توزیع و قیمت‌گذاری و روزآمدسازی شیوه‌های نظارت بر بازار.

۲۴) افزایش پوشش استاندارد برای کلیه محصولات داخلی و ترویج آن .

رویکردهای اقتصاد مقاومتی در بهبود وضعیت درآمدی شهرداری ها

با بررسی و مرور سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی ، مهمترین کلیدواژه ها و روش هایی که می توانند مستقیم و غیر مستقیم ، درآمد شهرداری ها را به سوی پایداری و افزایش هدایت کنند ، به قرار زیر می باشد :

کار آفرینی و مشارکت مردمی

در بند نخست سیاست های ابلاغی رهبری در اقتصاد مقاومتی “تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط” به عنوان یکی از اصول بنیادی در تحول اقتصاد مورد توجه قرار گرفته است . این موضوع در عرصه مدیریت شهری و توسعه اقتصاد شهر به مراتب پررنگ تر و با اهمیت تر می باشد .

دیدگاه توسعه پایدار و حل مشکلات شهر ، نیروهای توانمند در محلات شهری ؛ یعنی گروه ها و اجتماعات محلی را به عنوان سرمایه ها ی اجتماعی که از جایگاه ویژه ای از لحاظ حفظ فرهنگ و توسعه اجتماعی برخوردارند ، تلقی می کند( موسوی ، ۱۳۷۸ )

توانمندسازی محلات شهر در راستای کارآفرینی به این معنی است که با ارتقای فرهنگ کارآفرینی ، استفاده از فرصت های موجود در نواحی شهری ، مدیریت منابع مالی ، به گار گیری خلاقیت و نوآوری ها و افزایش فرصت های اقتصادی ، در جهت پایداری اجتماعی تلاش نمود .

روش های مختلفی در توسعه کارآفرینی پیشنهاد شده است . با توجه به پیشینه تحقیقات صورت گرفته و تجربیات سایر کشورها در حوزه مدیریت شهری ، عوامل زمینه ای مرتبط با کارآفرینی ، به شرح زیر قابل شناسایی می باشد . ۱) تشخیص کارآفرین ۲) زیربناهای فیزیکی و فرهنگی شهری و منطقه ای ۳)زیربناهای فیزیکی و اقتصادی و سیاسی ملی که دولت ، آن ها را مدیریت می کند . در این دیدگاه ، مدیریت شهری باید برای پرورش کارآفرینی در بستر شهر ، به هریک از این سه عامل توجه ویژه و خاص داشته باشد. ( ایراندوست ، ۱۳۸۷ )

با توجه به مفاهیم و کلیات ذکر شده در یک نگاه فرآیندی و ویژگی های سند چشم انداز ۱۴۰۴ و اختیارات مدیریت شهری می توان مدل زیر را برای توسعه کارآفرینی اجتماعی و با مفهومی دقیق تر کارآفرینی شهری ، به شرح زیر طرح ریزی نمود ( عبادی ، ۱۳۸۷ )

۱ – راهبرهای کلان :

پایداری اجتماعی و توسعه کیفیت شهروندی
توسعه اقتصاد شهری و به کارگیری ظرفیت های بالقوه

۲ – اهداف خرد و ماموریت ها :

الف ) در حوزه ی مشارکت مردمی و پایداری اجتماعی

ارتقای فرهنگ کارآفرینی و نوآوری
کاهش ناهنجاری های مرتبط اجتماعی
افزایش توانمندی ها و مهارت های شهروندی
مشارکت حداکثری شهروندان
توسعه سازمان های مردم نهاد و گروه های اجتماعی محور

ب ) در حوزه توسعه اقتصاد شهری

بسترسازی و توسعه زنجیره ارزش اقتصادی
شناسایی و حمایت از کارآفرینان
بهبود فضای کسب و کار ساماندهی و افزایش پایداری مشاغل
شناسایی و توسعه فرصت های شغلی نوین

سرمایه گذاری خارجی

بند دهم سیاست های اقتصاد مقاومتی عبارت است از :

” حمایت همه جانبه‌ هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارز آوری مثبت”

که در ذیل آن به” تشویق سرمایه گذاری برای صادرات ” به عنوان یکی از طق تحقق این مهم ، اشاره می گردد.

در حوزه ی مدیریت شهری ، جذب سرمایه گذاری در شهر می تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و از طریق مختلف صورت پذیرد تا از این طریق بخش قابل توجهی از هزینه های شهرداری در پروژه های کلان عمرانی کاهش یافته و منبعی برای درآمدزایی باشد که می توان به بازاریابی شهری اشاره کرد .

بازاریابی شهری ابزاری برای فراهم کردن زمینه های حضور سرمایه گذاران و تجار در شهر خارجی در شهر در قالب برگزاری و برپایی یک رویداد ورزشی ، فرهنگی و… است .braun , 2008) )

درخواست سرمایه گذاری توسط سرمایه گذاران خارجی و شرکای داخلی آن ها بسته به نوع روشی که سرمایه گذاری خارجی انجام خواهد شد ، می تواند در قالب موارد زیر دسته بندی شود ( ذوالقدر ، ۱۳۸۸ )

سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI[1]) و مشارکت مدنی در طرح جدید
سرمایه گذاری در بنگاه های موجود
سرمایه گذاری به روش ساخت ، بهره برداری و واگذاری
سرمایه گذاری به صورت بیع متقابل
تامین مالی پروژه ای و سرمایه گذاری در اوراق بهادار.

در شکل شماره ۲ یکی از مکانیزم های دستیابی به حد استانداردی از سرمایه گذاری خارجی ، اشاره شده است.

شکل شماره ۲ – پنج مرحله برنامه ریزی و کنترل فرصت های سرمایه گذاری / منبع : ( اسماعیل پور ، ۱۳۸۱ )

دیپلماسی شهری[۱]

بند دوازدهم سیاست های اقتصاد مقاومتی ، موضوع روابط بین الملل و توسعه ارتباط با کشورهای مختلف را مطرح می نماید .در این اصل به افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد کشور از راه های ذیل اشاره شده است :

توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بویژه همسایگان.
استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی.
استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای.

در این میان شهرداری و مدیریت شهری می تواند با تاکید بر دیپلماسی شهری و در چارچوب دیپلماسی عمومی[۲] ، روابط خو را با کشورهای مختلف را توسع دهد . خروجی این موضوع ، به جذب سرمایه گذاری های خارجی و بی اثرکردن تحریم ها و تهدیدات منتهی می گردد . بنابراین توسعه محلی در نواحی شهری در قالیب دیپلماتیک صورت می پذیرد .( uclg , 2004)

برای بهره مندی از فرصت ها و مدیریت معضلات پیش رو ، همکاری های بین المللی شهرها در دو قالب انجام می شود : دیپلماسی شهری دوجانبه و دیپلماسی شهری چند جانبه .دیپلماسی دوجانبه در قالب همکاری های بین المللی شهر با شهر انجام می گیرد و تفاهم نامه ای بین دو شهر منعقد می شود .خواهرخواندگی در قالب دیپلماسی دوجانبه تعریف می شود . شهرهایی که پیمان خواهرخواندگی می بندند ، رابطه ای دوستانه و هدفمند را برای تبادل اطلاعات و تجربیات و توسعه مناسبات فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادشهری ، فنی و سیاسی آغاز می کنند .lashutka et al…۲۰۰۹))

هدف از به کارگیری دیپلماسی شهری عبارت است از www.sercoo.com)):

شناسایی و آشنایی با ظرفیت ها و فرصت های دیگر شهرها
امکان اشتراک و بهره برداری از منابع سایر شهرها
امکان دسترسی به منابع مالی ، بدون نیاز به استقراض
امکان بهره مندی از نیروی انسانی و متخصصین سایر شهرها
امکان استفاده مشترک از تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری
اشتراک در دانش و ایده ها
سیاست گذاری مشترک
ایجاد تصویر جدید از شهر و بازاریابی شهری

یکی از مهمترین دستاوردهای دیپلماسی و گفتگوهای بین شهری ، ایجاد نهادهای مشترک سرمایه گذاری است . چنین نهادهایی تنها به کمک دیپلماسی گفتگو و همفکری ، آشنا شدن با فرصت ها و ظرفیت های دوجانبه ، قابلیت اجرایی می یابند. این مهم می تواند در چارچوب سیاست های اقتصاد مقاومتی ، نقش مهمی را در تقویت رشد اقتصادی نقاط شهری مانند تهران ایفا نماید . Brooking institute , 2008 ))

ارتقای بهره وری شهری

در بخشی از بند سوم سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی به ” محور قرار دادن رشد بهره وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید ، توانمندسازی نیروی کار و تقویت رقابت پذیری اقتصاد” اشاره شده است .

بهره وری در شهرنشینی عبارت است از به دست آوردن حداکثر کارآیی ممکن از توان ، استعداد ، مهارت ،اندیشه ، ابتکار و خلاقیت نیروی انسانی شهرداری ها و همچنین به کار گیری بهینه از زمین ، پول ، تجهیزات ، زمان ، مکان و.. به منظور ارتقای رفاه و آسایش جامعه ، به گونه ای که افزایش آن به عنوان یک ضرورت ، در جهت ارتقای سطح زندگی انسان ها و ساختن اجتماعی ایده آل ، همواره مدنظر صاحب نظران و مدیران فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی ، و اقتصادی جامعه باشد .

عوامل موثر بر بهره وری در شهرنشینی نیز به چند دسته تقسیم می شوند : unichs,1993) )

عوامل مربوط به نیروی انسانی ( تعداد نیروی انسانی شهرداری ها ، آموزش ، حقوق و مزایای آنان و..)
عوامل مربوط به مدیریت شهر ( تخصص ، روابط مدیریت با کارکنان و شهروندان و..)
عوامل وابسته به قدرت ( قوانین ، مقررات ، سیاست ها و اصول شهرسازی و..)
امکانات و تسهیلات ( تجهیزات ، ماشین آلات ، زمین و ساختمان ، تاسیسات و…)
تکنولوژی ( نوع فرایندها ، کیفیت سازه ها ف دانش فنی طرح ها و تاسیسات شهری و…)
عوامل محیطی ( جاذبه های محیطی ، عوامل زیست محیطی و..)

برنامه مدیریت شهری سازمان ملل ، شهر و مدیریت شهری را در پنج حوزه عمده و تعیین کننده تقسیم می کند که اهداف اساسی مدیریت شهری عملا در این پنج حوزه اصلی متجلی می شود .( همان )

بهبود فرهنگ سازمانی

در اصل بیستم اقتصاد مقاومتی ، به فرهنگ سازمانی در قالب فرهنگ جهادی اشاره شده است و آن را ابزاری جهت خلق ثروت مطرح می کند . در این اصل آمده است که ارزش افزوده ، تولید ثروت ، بهره وری ، کارآفرینی ، سرمایه گذاری و اشتغال مولد باید در قالب تقویت فرهنگ جهادی ایجاد گردد .بر این اساس می توان فرهنگ جهادی را به عنوان متعالی ترین نوع فرهنگ سازمانی مطرح نمود . فرهنگ جهادی ، مجموعه ای از ویژگی ها و ارزش های مثبت برخاسته از رفتار و روابط کارکنان ( جهادگران)، سازمان ( شهرداری )، مدیریت ( شهردار ) و مدیران جهادی است که به نوعی نقش الگویی و مثال زدنی برای جامعه ، رفتار اداری و رویه های اجرایی و مدیریتی در سایر حوزه ها و ارگان ها داشته است .

اساسا فرهنگ سازمانی از سه منبع سرچشمه می گیرد :

۱) باورها ، ارزش و فرضیات بنیان گذاران ۲) تجارب آموخته شده توسط اعضای گروه ها به عنوان اجزای سازمان در طول زمان ۳) باورها ، ارزش ها و فرضیات جدید که توسط اعضا و مدیران جدید وارد سازمان می شوند.

Greenberg & Baron, 2000))

راهبردهای عملیاتی و اجرایی اقتصاد مقاومتی در شهرداری ها

با جمع بندی مطالب بیان شده ، راهبردهای عملیاتی اقتصاد مقاومتی در حوزه های متعدد جهت افزایش درآمد شهرداری ها به قرار زیر می باشد :

حوزه نهاد سازی و برنامه ریزی

۱) تهیه و تدوین نقشه راه اقتصاد مقاومتی با محوریت توجه به رفاه شهروندان ، پیشرفت شهر و کاهش آسیب های ناشی از تحریم با نگاه علمی به پروژه های شهری ، برنامه ریزی مدبرانه و باثبات در راستای مقابله با نوسانات درآمدی

۲) تشکیل ستاد راهبردی اقتصاد مقاومتی متشکل از بالاترین مقام دستگاه های اجرایی ذی ربط یعنی معاونین شهردار ، شهرداران مناطق ، استانداری ، فرمانداری و نمایندگان شورای شهر به منظور اتخاذ سیاست های کلان در راستای نقشه راه اقتصاد مقاومتی

۳) تشکیل ستاد نظارتی اقتصاد مقاومتی، متشکل از کلیه نهادهای نظارتی شهر .

حوزه اجرا و عملیات

۱) الزام کلیه سازمانها، نهادها و شهرداریهای مناطق و نواحی به اجرای برنامههای عملیاتی اقتصاد مقاومتی و حذف برنامه ریزیهای غیرضروری، پرهزینه و فاقد اولویت

۲) تدوین برنامههای جدید جهت انجام پروژههای مورد نیاز و تلاش جهت مشارکت بیشتر شهروندان در امور شهری با هدف کاهش هزینههای شهرداری

۴) تقویت هدفمند بخش مالیات و عوارض

۵) برنامهریزی لازم جهت افزایش بهرهوری نهادها و سازمانهای زیرمجموعه شهرداری از طریق فعالسازی رقابت با بهرهگیری از توانمندیهای بخش خصوصی

حوزه فرامرزی و فرامنطقه ای

۱) تقویت مناسبات منطقهای و بین المللی در راستای شکست تحریمها و فعال شدن در بازار سایر شهرهای جهان

۲) اتخاذ سیاست ارتباط مستقیم با مدیران شهری و فعال عرصه شهری در سایر کشورها از طریق بهرهگیری از بخش خصوصی در جهت مبادله تجربیات و نیز اتخاذ صندوقهای مشترک .

نتیجه گیری

امروزه رویکرد جهانی اقتصاد و سرمایهداری، به انزوا درآوردن کشورهاست.کشورهایی مانند ایران که دارای استقلال مالی و منابع طبیعی متعددیاند بیشتر مورد توجه بوده است. رهبر معظم انقلاب ( زیده عزه ) با تدبیر و بینش خود در طرح اصول ۲۴ گانه اقتصاد مقاومتی، گامی اساسی در مقابله همگانی با عزم ملی در برابر تحریمها عرضه نمودند. شهروندان و شهرداری ها به عنوان یکی از ارگان های موثر در اداره یامور شهری، نقش چشم گیری در اجرایی شدن این اصول دارند.

مسالهای که همواره نهاد شهرداریها را ضربهپذیر کرده، وابستگی به درآمدهای ناپایداری است که شهر را در ورطه ناپایداری قرار میدهد. به درآمدهای ساختمانی و فروش تراکم اصطلاحا ” شهرفروشی ” می گویند که با نواسانات خود، شهرداری ها را در افت و خیز درآمدی قرار داده است.

توجه به مشارکت مردمی و کارآفرینی، فرهنگ سازمانی، ارتقای بهره وری، دیپلماسی شهری و جذب سرمایههای خارجی از جمله موارد مندرج در اصول اقتصاد مقاومتی است که شهرداریها می توانند با توجه به آنها در افزایش درآمد و ثروت آفرینی پایدار اقدام کنند.

منابع

کاضمیان ، غلامرضا و همکاران ، (۱۳۹۲) ، مدیریت شهری ، جلد اول : مبانی و حوزه ها ، انشارات تیسا ، تهران.
ذوالقدر،مالک ،(۱۳۸۸). مبانی نظری سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، فصلنامه سیاست ، دوره ۳۹ شماره ۲ .
صرافی ، مظفر ؛ احمدی ترشیزی ، زهرا ،(۱۳۸۳) ، ظرفیت و توسعه ، مجله جغرافیا ، سال دوم ، شماره ۳ .
ایراندوست ، کیومرث ، (۱۳۸۷) ، مروری بر اهمیت بخش غیررسمس در توانمندسازی اجتماعات محلی فقیر ، مجموعه مقالات همایش توسهع محله ای ، نشر طرح نو ، صفحه ۱۱۵ تا ۱۴۳ .
هانت ، دایانا ، (۱۳۸۶) ، نظریه های اقتصادی توسعه تحلیلی از پارادایم های رقیب ، ترجمه تقی آزاد ارمکی ، نشر نی ، چاپ دوم . تهران .
هادیان ، ناصر ؛ احدی ، افسانه ، ( ۱۳۸۸) ، جایگاه مفهومی دیپلماسی عمومی ، فصلنامه بین المللی روابط خارجی ، سال اول ، شماره سوم .
قادری ، جعفر ، (۱۳۹۱) ، مولفه های اقتصاد مقاومتی ، برگرفته از http://borhan.ir/NSite/FullStory/News/?Id= 4012
موسوی ، یعقوب ، ( ۱۳۷۸) ، بررسی سیاست های شهری توسعه اجتماعی نوع محله ای شهر تهران ، مجموعه خلاصه مقالات همایش ایده های نو در مدیریت شهری ، مرکز مطالعات شهرداری تهران.
عظیمی ، ناصر ، (۱۳۷۹) ، تحولات نظام شهری در گیلان : گذشته ، حال و آینده ، رساله جهت دریافت درجه دکتری در جغرافیای شهری ، دانشگاه شهید بهشتی ، استاد راهنما دکتر مومنی
Braun, E., (2008). City marketing: Towardsan integrated approach. PhD thesis, Erasmus School of Economics.
Brookings Institute, (2008). Metro policyfor a metro nation, Metropolitan Policy Program, Retrieved November 11, 2008 from http://www.brookings.edu/metro
Greenberg, J. & Baron, R. A., (2000).Behavior in Organizations, Prentice-Hall, Inc., 7th Ed.
Lee, Mara, (2008). Local counties assembletheir stimulus wish lists. Washington BusinessJournal.
United Cities and Local Government(UCLG), (2004). Agenda 21 for culture, at http://www.cities-localgovernments.org,.
http://www.serco.com
http://khamenei.ir/ndata/news/25408/139211 30.pdf

Urban Diplomacy

۴ . Public Diplomacy

۰ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۵:۱۳

محمد رضا عابدی

امیرالمومنین و اقدام و عمل اقتصادی

امام علی علیه السلام با تلاش و کوشش سعی در آبادی و آبادانی سرزمین مسلمین داشته است . در کنار این تلاش شبانه روزی، اقدامات آن حضرت در اطعام فقیران و ایتام و رسیدگی به امور بردگان و انفاقهای زیاد آن حضرت باید الگوی ما در زندگی واقع شود.

به گزارش مشرق، زندگی امیرالمومنین علیه السلام نمونه ای از یک زندگی پر از تلاش و کوشش است. زندگی ای که خستگی کار و تنبلی در آن جایی ندارد. تلاش و جهاد در زندگی حضرت از آغاز نوجوانی آغاز گردید و تا آخرین لحظات زندگی آن امام ادامه یافت. هر چند تلاش ایشان با توجه به شرایط بیشتر در امور نظامی صرف گردید، اما بُعد دیگری از جهادهای ایشان، جهاد اقتصادی و تلاش شبانه روزی او برای بهبود اوضاع معیشت خود و جامعه خود بوده است. سیره و روش زندگی پسر عموی پیامبر صلی الله علیه و آله حکایتگر تلاش خستگی ناپذیر آن امام در عرصه اقتصادی است. علاوه بر سیره عملی آن بزرگوار سخنان ایشان برای مردم روزگار خود، نشان از اهتمام وصی پیامبر صلی الله علیه و آله به مسائل اقتصادی دارد.

مجاهد نستوه در کنار رسول وحی

زندگی 63 ساله (1) امیر مومنان علیه السلام همراه با جهاد و تلاش شبانه روزی در زمینه های مختلف است. دوران دشوار مکه و شعب ابی طالب، یکی از بخشهای مرارت بار زندگی ایشان است. ایشان هر روزه شاهد جنایات کفار علیه هم کیشان خود است. طعن ها و کنایه ها نیز روح نوجوان ابی طالب را آزرده می کند. پس از این جنایات، تحریم همه جانبه شعب ابی طالب، به عنوان دوران سختی بر تمام مسلمانان تحمیل می شود. اما حضرت علی علیه السلام در همه این مراحل، کمک کار پیغمبر اسلام صلی الله علیه و آله بوده و در راستای اهداف اسلام تلاش می کند.

پس از هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله به مدینه و تشکیل حکومت، جامعه مسلمانان وارد مرحله جدید شده اند. جنگهای پیامبر صلی الله علیه و آله با کفار در این دوره است و بنا بر اعتراف مورخین، امام علی علیه السلام بزرگترین یاور رسول خدا صلی الله علیه و آله در این جنگهاست.
از جمله تلاشهای امیرالمؤمنین علیه السلام برای کمک به مسلمانان در شعب ابی طلب می توان به موردی اشاره کرد که در کتاب «کامل بهایی» نقل شده است. در این کتاب از مخالفان نقل می کند که در دوران دشوار شعب ابی طالب، حضرت علی علیه السلام در باغهای یهودیان کار کرده و با مزد خود غذا و طعام خریده و به شعب ابی طالب می برده است. (2)
همچنین در هنگام هجرت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله به مدینه، امام علی علیه السلام آب و غذای آن حضرت را که در غار مخفی شده بود برایش می برد و از طرف پیامبر صلی الله علیه و آله مامور گردید که امانتهای او را باز گرداند و همچنین اهل و عیال پیامبر صلی الله علیه و آله را از مدینه خارج کند. (3)

جهادگر اقتصادی

اما بُعد دیگری از تلاش و جهاد امیر مومنان علیه السلام را باید در عرصه اقتصادی دانست. چه اقدامات اقتصادی ایشان در دوران پیش از حکومت خود و چه مبارزات ایشان با مفاسد اقتصادی در زمان حکومت خود؛ مفاسدی که میراثی از سه خلیفه گذشته بوده است. در هر دو زمینه حضرت علی علیه السلام اقداماتی انجام داده که برای تمام دوره ها قابل الگوبرداری است. هر چند با گذشت زمان و تغییر در ابزار و روشها، الگوبرداری در جزئیات روشها ممکن نیست، اما اساس تفکر حضرت علی علیه السلام که در رفتار و گفتار ایشان بروز پیدا کرده است هم اکنون و در همه اعصار راهگشا خواهد بود.

1. کارگر مقدس: سختکوشی آن حضرت نیز از جمله رفتارهایی است که تاریخ برای ما نقل می کند. ایشان در کلامی می فرماید: «روزی در مدینه به شدت گرسنه شدم. در منطقه ای بیرون مدینه به دنبال کار رفتم. در آنجا زنی دیدم که کنار چاه بود و آب می خواست. برای او 16 سطل آب کشیدم تا اینکه دستانم آبله زد. سپس طبق قرار بابت هر سطل آب یک دانه خرما از او گرفته و نزد پیامبر صلی الله علیه و آله بردم و با هم خوردیم». (4) این روایت -که مربوط به دوران سخت ابتدای اسلام است- نشان می دهد که امیرالمؤمنین علیه السلام از انجام کارهای ساده و با درآمد کم ابایی نداشته و شأن خود را بالاتر از این کاراها نمی دانسته است.

2. اقدام و عمل: مشکلاتی که در دوران خلفا ـ که غاصبین حق امام علی علیه السلام بودند- برای آن امام ایجاد شد، سبب نشد که آن حضرت دست از کار کشیده و روزگار را بیهوده سپری کند. ایشان که در این دوران شاهد مشکلات اقتصادی جامعه اسلامی بود، با تلاش شبانه روزی خود سعی در بهبود آن داشت. از جمله اقداماتی که برای آن حضرت نقل می کنند آزاد کردن هزار برده است. (5) در این روایت که از امام صادق علیه السلام نقل شده است ایشان تصریح می فرماید که جدش حضرت علی علیه السلام از دست رنج خود هزینه آزاد کردن این بردگان را فراهم نمود. در ادامه روایت از انفاقهای بسیار زیاد حضرت برای رسیدگی به امور فقرا، حجاج، مسافرین و ... خبر می دهد. (6)

3. رشد اقتصادی حلال: نکته دیگری که باید به آن دقت نمود وضع اقتصادی خود امیرالمومنین علیه السلام است. شخصی که در ابتدای تشکیل زندگی مشترک خود چیزی جز شمشیر و سپر ندارد، پس از چندین سال به قدری رشد اقتصادی دارد که درآمد غله او را فقط چهل هزار دینار شمرده اند. در کنار این رشد اقتصادی باید دقت نمود حتی ذره ای مال حرام در این اموال وارد نگشته است. و ثانیا این اموال در راه غیر حق صرف نگردیده اند. تا جایی که در ادامه روایت می فرماید: امیرمومنان علیه السلام همه درآمد غله را انفاق کرد تا جایی که برای شام خود مجبور شد شمشیرش را بفروشد. (7)

4. ثروتمندِ ساده زیست: نمونه دیگر هنگامی است که عده ای از مردم امام علی علیه السلام را به خاطر فقر و نداری مورد تمسخر قرار می دهند. حضرت برای پاسخگویی به آنها قبل از فروش محصول خرمای خود آنان را دعوت به دیدن آنها می کند. وقتی که آنها این همه محصول را می بینند با حالت بُهت از گفته خود پشیمان می شوند. (8) دو نکته از این روایت برای ما قابل استفاده است:
اول اینکه فقر و نداری سیره و روش امام علی علیه السلام نبوده است. بلکه ایشان از داراترین مردمان مدینه به شمار می رود.
دوم اینکه حضرت علی علیه السلام به عنوان یکی از دارا ترین مردمان مدینه، چنان ساده و به دور از تجمل زندگی می کند که مردم گمان می کنند او فقیر است. نه تنها مردم عادی که حتی برخی خواص مانند طلحه و زبیر نیز چنین پنداری به حضرت دارند. (9)

الگوی اقتصادی برای یک مسلمان

با توجه به آنچه گذشت باید دانست که تلاش برای امرار معاش سیره امام اول شیعیان است. ایشان با تلاش و کوشش سعی در آبادی و آبادانی سرزمین مسلمین داشته و در این راه هیچگاه احساس خستگی نمی کند. همچنین در کنار این تلاش شبانه روزی، اقدامات آن حضرت در اطعام فقیران و ایتام و رسیدگی به امور بردگان و انفاقهای زیاد آن حضرت باید الگوی ما در زندگی واقع شود.

منبع: تبیان

۱ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۴:۱۱

محمد رضا عابدی

راهکارهای سازمان تأمین اجتماعی در پیاده سازی اقتصاد مقاومتی

همزمان با ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی و نام گذاری سال جدید با عنوان اقتصاد مقاومتی و اقدام و عمل توسط مقام معظم رهبری، سازمان تأمین اجتماعی پیاده سازی اقتصاد مقاومتی در سازمان را پیگیری کرد. در این راستا با توجه به دستورالعمل ابلاغی توسط مدیر عامل محترم سازمان، معاونت اقتصادی و برنامه ریزی بعنوان دبیرخانه کمیته اقتصاد مقاومتی در سازمان تعیین و با برگزاری جلسات منظم داخلی و بین بخشی ، نسبت به انجام این مهم اقدام نمود که ماحصل آن استخراج چندین گزارش در این زمینه بود. به طوریکه در این گزارشات، مفاهیم ، تاریخچه سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی، ساختار و فرآیند تدوین برنامه‌های اقتصاد مقاومتی، شناسایی ریسک ها در سازمان تأمین اجتماعی و اثرات آن بر سازمان تأمین اجتماعی در راستای اقتصاد مقاومتی مورد بررسی واقع شد و نهایتاً پروژه هایی در راستای مقاوم سازی سازمان جهت مقابله با ریسک ها تعریف گردید.
    به طور کلی جهت‌گیری‌ها و برنامه‌های سازمان تامین اجتماعی در پیاده سازی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی شامل موارد زیر می باشد:
•   گسترش پوشش بیمه ای
• افزایش حجم سرمایه گذاری‌های سازمان
• افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف فعالیتی
• کاهش سهم خانوارها از هزینه های درمانی
• فراهم سازی بستر توریسم درمانی
• اصلاح ساختار سازمانی
• مدیریت مصرف در بخش‌های مختلف
• استفاده از کالا و تجهیزات ایرانی
• بهره‌گیری و استفاده از ظرفیت‌های فنی و مالی نهادهای بین المللی
• استقرار نظام نظارت و کنترل بر فعالیت‌های سازمان
• گسترش فرهنگ اقتصاد مقاومتی در سازمان
   همچنین سازمان تأمین اجتماعی در طی سنوات اخیر به دلایل متعددی مانند عوامل محیطی و اقتصادی، تحولات جمعیتی، قوانین و مقررات و ریسک های ناشی از آن، عدم انطباق شرایط بازنشستگی متناسب با تحولات امید به زندگی، عدم انجام تعهدات توسط شرکای اجتماعی، ایجاد تعهدات بدون پشتوانه، کاهش نسبت پشتیبانی و به تبع آن پیری زودهنگام، جهت تأمین مصارف جاری با کسری نقدینگی مواجه شده است که تمام این عوامل ثبات مالی سازمان را بر هم زده است. به همین منظور بحث شناسایی ریسک ها در سازمان تامین اجتماعی و ارائه راهکارهای مناسب در راستای مولفه های اقتصاد مقاومتی نیز در دستور کار کمیته قرار گرفته است. بر همین اساس ریسک هائی که سازمان تامین اجتماعی با آن مواجه است به ریسک های ماهیتی، بین‌المللی، سیاستی، محیطی، اقتصادی و ریسک اجتماعی تقسیم بندی گردید.
• ریسک ماهیتی : ریسک‌هایی نظیر افزایش امید به زندگی، تغییرات جمعیتی و ریسک طول عمر، کاهش نرخ باروری، تعهدات بدون پشتوانه، مخاطرات اخلاقی، فرار بیمه‌ای، کسری نقدینگی، بروز بیماری‌های نوظهور و ... که صندوق های بازنشستگی به دلیل ماهیت فعالیتشان با آنها مواجه‌اند.
• ریسک بین المللی : ریسک هائی نظیر تحریم های اقتصادی و ریسک های سیاست خارجی
• ریسک های سیاستی : ریسک هائی نظیر قوانین تحمیلی به سازمان
• ریسک های محیطی : ریسک هائی نظیر ریسک های ناشی از بلایای طبیعی
• ریسک های اقتصادی : ریسک های ناشی از متغیرهای کلان اقتصادی مانند تورم ، اشتغال ، بیکاری و ...
• ریسک های اجتماعی : ریسک های ناشی از عوامل اجتماعی نظیر هرم جمعیت کشور، فقر ، سلامت ، رفاه اجتماعی و ...
پس از بررسی و شناسلیی ریسک های موجود، راه کارهای مواجهه سازمان با این ریسک ها (مخاطرات) نیز عنوان شد، که در ادامه به برخی از این موارد پرداخته می شود.
• ر اهکارهای کاهش ریسک ماهیتی:
- گسترش پوششهای بیمه ای از طریق اصلاح قوانین، مقررات و دستورالعملهای داخلی سازمان
- انجام محاسبات آکچوئری و آنالیز حساسیت اصلاحات پارامتریک
- قطع پرداختیهای من غیر حق
- شناسایی صنفهای کم ریسک و تحت پوشش قرار دادن آنها
- ایجاد و توسعه کارگزاریها در راستای کاهش مصارف سازمان
- تأیید مکانیزه نسخ درمانی
- پوشش بیمه ای ایرانیان خارج از کشور
- صدور و پرداخت حق بیمه به صورت غیرحضوری
- روشهای نوین برای جذب بیمه شدگان جدید

• ر اهکارهای کاهش ریسک سیاستی
- شناسایی راهکارهای جدید وصول بهنگام مطالبات از دولت
- درج یک ردیف بودجه جداگانه در قانون بودجه سالیانه کل کشور جهت مطالبات سازمان
- تخصیص بخشی از منابع حاصل از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها در جهت پوشش افراد فاقد بیمه و تأمین هزینه های درمان و کاهش پرداخت از جیب مردم
- بازبینی و اصلاح قانون بیمه بیکاری جهت خروج این صندوق از بحران

• ر اهکارهای کاهش ریسک محیطی
- مقاوم سازی املاک سازمان در برابر سوانح طبیعی(املاکی که نیاز به مقاوم سازی دارند)
- تحت پوشش بیمه قرار دادن املاک در برابر کلیه سوانح

• راهکارهای کاهش ریسک اقتصادی
- ایجاد ساختار تخصصی مدیریت طرحها و پروژه های سازمان
- تولید داروهای خاص با فن‌آوری و تکنولوژی و دانش بالا
- تدوین و ارزیابی شاخصهای عملکردی شرکتهای تابعه در راستای سرپرستی و هدایت بهینه و بهره‌وری آنها
- افزایش بهره وری با تقویت عوامل تولید و نهاده های تأثیر گذار بر آن به منظور افزایش درآمدهای سازمان در بخشهای بیمه‌ای و سرمایه‌گذاری
- افزایش بهره‌وری در بخش درمان از طریق اقتصادی کردن فعالیتهای آن
- سرمایه‌گذاری در صنایع پیشرو و کالاهای استراتژیک
- خروج از حوزه‌های خارج از سطح بندی استراتژیک و ورود به بازارهای انحصاری صنایع جذاب و منحصر به فرد
- اصلاح برخی قوانین، مقررات، بخشنامه ها و دستورالعملها از طریق لوایح و پیشنهادات لازم
- ارزیابی اقتصادی مراکز درمانی
- برنامه‌ریزی در جهت مدیریت بهینه مصرف دارو
- بررسی بازارهای جهانی جهت صادرات محصولات تولیدی و گسترش بازارهای هدف
- سرمایه گذاری در تولید محصولات صادراتی و استراتژیک
- تأسیس شرکتهای بازرگانی و خدمات مالی در شرایط تحریم
- ایجاد توریسم درمانی در بخش درمان به منظور اقتصادی کردن فعالیتهای درمانی سازمان
- استفاده از برند سازمان به عنوان یک نهاد اجتماعی با هدف تأمین منابع مالی
- بهره گیری و استفاده از ظرفیتهای نهادهای بین المللی نظیر ISSA جهت تأمین منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری و نیز حضور در بازارهای منطقه ای و بین المللی
- سرمایه‌گذاری در حلقه‌های استراتژیک و انحصاری صنایع نفت، گاز و پتروشیمی که خارج از توان بخش خصوصی است.
- اجرای نظام قیمت‌گذاری مناسب محصولات و خدمات درمانی سازمان

• ر اهکارهای کاهش ریسک اجتماعی
- تخصیص بخشی از منابع حاصل از هدفمندی یارانه ها جهت پوشش اقشار فقیر
- افزایش تعداد کارگاههای مشمول دستمزد مقطوع
- استقرار تجهیزات جدید High –Tech موردنیاز با توجه به سطح بندی نوع خدمات جهت کاهش پرداخت بیمه شده و دسترسی آسان به خدمات بیمه ای

• ر اهکارهای کاهش ریسک بین المللی
- مدیریت بهینه مصرف دارو و استفاده از تجهیزات درمانی به منظور کاهش مصارف درمان
- صادرات محصولات تولیدی و گسترش بازارهای هدف بین المللی
- سرمایه گذاری در تولید محصولات جدید و استراتژیک صادراتی
- تأسیس شرکتهای بازرگانی و خدمات مالی در شرایط تحریم
- شناسایی صنایع ، پروژه ها و شرکتهایی که تحت تأثیرات منفی تحریم قرار گرفته اند.

ضمن اینکه در راستای اقدام و عمل کردن به اقتصاد مقاومتی، پروژه هایی همسو با مقاوم سازی سازمان و مقابله با ریسک های موجود تعریف گردیده است که در اسرع وقت توسط کمیته اقتصاد مقاومتی در اختیار واحدهای ذیربط جهت اجرا قرار می گیرد.

۰ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۴:۰۹

محمد رضا عابدی

پیام رهبر معظم انقلاب بمناسبت آغاز سال 1395

آنچه که من به عنوان شعارِ امسال انتخاب میکنم، عبارت است از «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل». این، راه و جاده‌ی مستقیم و روشنی است به سمت آن چیزی که به آن احتیاج داریم. البته توقع نداریم که این اقدام و عمل، در ظرف یک‌ سال همه‌ی مشکلات را حل کند؛ اما مطمئنیم که اگر چنانچه اقدام و عمل به صورت برنامه‌ریزی شده و درست انجام بگیرد، ما در پایان این سال آثار و نشانه‌های آن را مشاهده خواهیم کرد. از همه‌ی کسانی که در این راه تلاش کردند و تلاش میکنند، تشکر میکنم.

۰ نظر

۰ ۰۸ ارديبهشت ۹۵ ، ۱۴:۰۴

محمد رضا عابدی

عکس

در مسئله‌ی اقتصاد، آن چیزی که مهم و اصل است، مسئله‌ی تولید داخلی، ایجاد اشتغال و رفع بیکاری، تحرک و رونق اقتصادی، و مقابله‌ی با رکود است؛ اینها چیزهائی است که مردم آنها را حس میکنند و مطالبه میکنند... علاج همه‌ی اینها در مجموعه اقتصاد مقاومتی گنجانده شده است. شرطش این است که برای اقتصاد مقاومتی کار و تلاش انجام بگیرد.