۱۰ راهکار برای «اقدام و عمل» در «اقتصاد مقاومتی»
* مسئله نخست؛ باید فعالیتها و زنجیرههای اقتصادی مزیتدار کشور را مسئولان دولتی شناسایی کنند و بر آنها متمرکز شوند، برخی از فعالیتهای اقتصادی در کشور اولویت دارد، مانند مادر میماند و از آن بابهای اقتصادی و تولیدی گشوده میشود. دولت باید نقشه راه را مشخص کند و تکلیف همه را معلوم کنند.
* مسئله دوم؛ زندهکردن تولید داخلی است. ما امروز آنطور که به من گزارش دادند، حدود 60 درصد از امکانات تولید ما معطل و تعطیل است. برخی به کمتر از ظرفیت کار میکنند یا برخی کار نمیکنند. باید تولید را احیاء و زنده کنیم. راه دارد، این راه را خیلی از اقتصاددانان بلدند و من به مسئولان دولتی مکرراً گفتم که منتقدین را بخواهید و حرفایشان را بشنوید، گاهی پیشنهادها و حرفهای خوبی دارند.
* مسئله سوم؛ اینکه ما بالاخره تجارت خارجی داریم؛ باید وارد کنیم لیکن توجه کنیم که این خریدهای ما قدرت داخلی و تولید داخلی را تضعیف نکند. فرض کنید ما میخواهیم هواپیما وارد کرده یا خریداری کنیم به ما گفته میشود؛ مسئولان دولتی میگویند که اگر چنانچه این درصد از این قیمت را در صنایع داخلی هواپیما سرمایهگذاری کنیم، بیش از اینکه از خارج خریداری کنیم داخل رشد خواهد یافت. اینکه نگاه نکنید این خرید و واردات چه بلایی سر تولید داخلی میآورد، خطاست. در خریدها کاری کنیم که تولید داخلی تضعیف نشود.
* مسئله چهارم؛ پولهایی در خارج از کشور داریم؛ در قضیه برجام بنا بر این شد که پولها برگردد که اکثر آن برنگشته و دچار مشکل است. انسان دست آمریکاییها را پشت این مشاهده میکند، لیکن بدجنسی برخی دستگاههای آمریکایی موجب شده که بر نگردد. وقتی برگشت هر چند ده میلیاردی که هست، در مصارفی بهکار نرود که پول هدر شود. این پولی است که وارد کشور میشود و کشور نیاز دارد. در درجه اول تولید است؛ مواظب باشند که پولی که وارد میشود از بین نرود. صرف خریدهای بیمورد و کارهای بیجا و اسرافها نشود. مدیریت منابع مالی که از بانکها و مراکز خارجی وارد میشود، مسئلهای است که باید مورد توجه قرار گیرد.
* مسئله پنجم؛ بخشهایی در اقتصاد ما وجود دارد که مهم است مانند نفت و گاز، یا بخش تولید موتور برای خودرو و هواپیما و کشتی که مورد استفاده است. این بخشهای حساس و مهم باید دانشبنیان شود. اینکه میگوئیم اقتصاد دانشبنیان؛ جوانان و دانشمندان نشان دادند که میتوانند نوآوری کنند و از سطحی که داریم بالاتر ببرند. آن مغزی که میتواند موشک بُردبلند را طوری تنظیم کند که با انحراف 2متر بر سر هدف بخورد کار کوچکی است؟ آن مغزی که میتواند این کار را بکند در موارد دیگر هم مثل موتور خودرو و قطار هم میتواند پیشرفت کند و سطحی را بالا ببرد. همین الان در کشور ما بنگاههای اقتصادی و تولیدی هست که محصولاتشان از مشابه خارجی بهتر است، بنابراین دانشبنیان شدن بخشهای مهم اقتصادی داخلی یکی از کارهایی است که در اقتصاد مقاومتی شرط است.
*مسئله ششم؛ برخی بخشها را در کشور سرمایهگذاری کردیم در گذشته مانند نیروگاهسازی یا در زمینه پتروشیمی؛ امروز کشور به نیروگاه نیاز دارد که وقتی ما در گذشته سرمایهگذاری کردیم، دیگر نباید از بیرون وارد کنیم یا از بیرون کسی را بیاوریم که برای ما بسازند، بلکه باید این بخشها را احیا کرده و استفاده کنیم.
*مسئله هفتم؛ در همه معاملات خارجی که انجام میدهیم "انتقال فناوری" را شرط کنیم. البته برادران ما در دولت گفتند که این کار را انجام دادیم. فرض کنید یک شیِ تولیدی جدیدی را میخواهند، بسازند؛ تولید شده را نخرند بلکه شیء را با فناوری مخصوص خود خریداری کنند.
* مسئله هشتم؛ با فساد مبارزه جدی شود؛ با ویژهخواری مبارزه جدی شود؛ با قاچاق مبارزه جدی شود. اینها به اقتصاد کشور لطمه میزند و ضررش به مردم میرسد. اگر ما در مقابل آن مجموعهای که فرض بفرمایید با زدوبستهایی در زمینه مسائل اقتصادی ویژهخواری میکنند، خودشان را از امتیازات ویژه برخوردار میکنند و یا دچار فساد پولی و مالی و اقتصادی میشوند، سهلانگاری کنیم، قطعاً کشور ضرر خواهد کرد. نباید سهلانگاری شود. باید جلوی آن فسادی را که امروز ممکن است پیش بیاید بگیرند و مانع فساد شوند. قاچاق همین جور است؛ باید با قاچاق بهمعنای واقعی کلمه مبارزه کنند.
* مسئله نهم؛ بهرهوری انرژی را بالا ببریم. من یکوقتی هم اینجا در یکی از همین سخنرانیهای اوّل سال، چند سال قبل از این، این را گفتم که ادعا میشود و گفته میشود اگر ما بتوانیم بهرهوری انرژی را ارتقا بدهیم، بالا ببریم و صرفهجویی کنیم، 100 میلیارد دلار صرفهجویی خواهد شد. این همه کار داره انجام میگیرد، برخی غیر لازم و برخی مضر، است به جای آنها میتوان کار را متمرکز کنند در این بخش؛ البته شنیدم ارتقای بهرهوری از انرژی مصوبه مجلس نیز است که باید انجام گیرد.
* مسئله دهم؛ به صنایع کوچک و متوسط نگاه ویژه کنند. گفتیم الان چند هزار کارگاه و کارخانهی متوسط و کوچک در کشور هست، بنا بر آماری که به بنده دادند 60درصد از اینها دچار بیکاری و تعطیلی هستند، این خسارت است. آن چیزی که در متن جامعه اشتغال و تحرک ایجاد میکند، همین صنایع کوچک و متوسط است.